Pompoensoep

Vrieeend,

Ik zegde het reeds, het is eind januari en het zuiden lijkt uitgestorven. De temperaturen zijn overdag niet onaangenaam, we halen nog steeds min of meer tien graden, maar ’s nachts maakt de vriezeman de grond zo hard als steen. In La Roque-Esclapon, een dorp verder naar het noord-oosten, is vannacht de fontein dichtgevroren. Duiven die geen dorst hebben maar wel graag schaatsen, beleven de tijd van hun leven. Maar zelfs voor de cherubijntjes, die anders vrolijk rond de kerktoren fladderen, is het nu te koud om te vliegen.

De Provençaal blijft binnen, tenzij het niet anders kan. De markt die tijdens de warme maanden in alle vroegte start op het kerkplein, verderloopt langs de Rue de l’Eglise, dan de bocht naar de Boulevard Clemenceau neemt, zich vervolgens naar omhoog trekt tot helemaal op het einde van de Boulevard de la République en onderweg naar links afbuigt tot een eind de Avenue de Toulon in, is nu gereduceerd tot een twintigtal kramen.

De zomermarkt is in feite een ambulant shoppingcenter. Je vindt er bijna alles wat je nodig hebt. Een set houten stoelen met gevlochten zitting? De markt. Een nieuwe matras? De markt. Kleren voor jong en oud, feestelijk, casual of voor buitenwerk? De markt. Huisraad, tapijten, gordijnen, tafellinnen, een nieuwe hoed, juwelen, zonnebrillen, handtassen en schooltassen, hamers, zagen, boren, schroevendraaiers, messen, batterijen, pennen en kleurpotloden, speelgoed, zeep, schoenen… De markt. En dan ben je nog niet gepasseerd langs de afdeling droge voeding, langs de groenten, fruit, kaas, vlees, vis, kruiden, olijven, endouilles en gebraden kippen, taarten en gebak. Tachtig of meer tijdelijke winkels brengen hun waren tot in je straat. Pure luxe.

Ik ben een trouwe marktbezoeker geworden. Ik heb inmiddels mijn paar vaste groentekramen, en als de leerbewerker uit mijn dorp er met zijn standje staat, ga ik hem even begroeten. ‘Bonjour Alladin’, zeg ik dan, ‘ça va?’. En dan maken we even een praatje. Maar Alladin is niet gek, voor die paar slaapwandelaars die zich vandaag buiten wagen, laat hij zich de vingers en tenen niet afvriezen.

Bij de groentekraam word ik inmiddels herkend. Ik neem een blikken teil van een stapel en vul ze met de groenten van het moment. ‘Nog iets?’, vraagt de dame, ‘Bloemkool? Kijk eens hoe mooi ze nu zijn’. Ze ziet me kijken naar een kleine pompoen en met haar verkopersinstinct grijpt ze elke kans om haar waren te slijten. ‘Je moet het deksel er afsnijden’, zegt ze, ‘ontpitten en opvullen met gehakt. Daar een laag geitenkaas bovenop, deksel er terug op en zo in de oven. C’est vraiment trop bon. Wat denk je?’. ‘Volgende week’, antwoord ik en geef haar de volle blikken teil die zij op de weegschaal zet. ‘Voor nu heb ik genoeg’. Ik overhandig haar mijn boodschappenmand en zij vult ze op. De butternut, de zoete aardappel en de patatjes onderaan, dan de aubergines en de courgettes, daarbovenop de rode ajuin samen met de pepers en de tomaten. De champignons legt ze helemaal bovenaan. Als laatste legt ze er nog een bundeltje platte peterselie bovenop. ’Cadeau de la maison’, knipoogt ze. Als je wil, kan je je mand hier laten en eerst je andere boodschappen doen. Kom ze straks dan maar oppikken’. ‘Merci, je suis bon’, zeg ik, ‘het is veel te koud, ik ga naar huis, koffie drinken en soep maken. Bedankt en tot de volgende’.

Naast de groentekraam staat een stalletje met kruiden. ‘Est-ce que vous avez des grains de potiron séchées?’, vraag ik. ‘Gedroogde pompoenpitten?’, antwoordt de dame in het Nederlands. Ik kijk haar verbaasd aan en zeg, ‘Mais alleei dis’, en laat het zo plat mogelijk klinken, ‘Une Belge?’. De dame gaat verder in het Frans, vertelt dat ze uit Ronse kwam, Franstalig is maar dat ze ook Nederlands kent. Ze woont hier al vijfentwintig jaar, is één keer teruggekeerd naar België maar heeft het geen jaar volgehouden. ‘Het licht’, zegt ze, ‘het licht en de mentaliteit van de Provence’, en ze zet de kraag van haar jas omhoog tegen de wind. ‘Ik heb bij jou al eens kruiden gekocht’, zeg ik, ‘je eigen mix voor plancha. Lekker hoor’. ‘Merci’, zegt ze en we wensen mekaar een goede dag.

Ik haal me nog snel een brood. De bakkersvrouw is bevallen van een prachtige dochter. Tot op het laatst stond ze nog hoogzwanger haar klanten te bedienen, vandaag staat ze in de winkel met de boreling strak op haar buik gebonden. Het kind voelt zich duidelijk op haar gemak in de warme grote sjaal. ‘Is alles goed verlopen?’, vraag ik haar. ‘Ja hoor’, antwoordt de bakkerin opgewekt. ‘Je kindje ziet er geweldig uit’, zeg ik. En ik meen het oprecht. Nieuw leven, het geeft hoop dat ook de winter weer voorbij zal gaan.

In de vallei zie ik hier en daar blauwe rook opstijgen. Toen ik nog in Bras woonde, kon ik al van ’s ochtends de houtvuurtjes ruiken. De wijnboer brengt nu zijn gaard in gereedheid en het afvalhout wordt aan de rand van het veld opgestookt. Ik hoorde ginds op mijn heuveltje ook de geweerschoten van de jagers. De geur van brandend hout en het knallen van het jachtgeweer maken deel uit van de winterse Provence. De boer heeft nu tijd om op wild te jagen en doet dat met veel overgave en een flinke portie Marc de Provence. Elk jaar zijn er jachtongevallen, maar dat is de prijs die men betaalt voor die levensstijl. Niemand doet daar moeilijk over.

‘s Avonds laat, ik lag al onder de wol, belde Christel (zonder dubbele ‘L’ en ‘E’ achteraan). ‘Waarom belt Christel steeds op zo’n onmogelijk uur?’, vroeg ik me af. Als Christel belt, is het meteen voor een diep gesprek van minstens anderhalf uur. Ik besloot om niet op te nemen. Ben ik nu onbeleefd? Ik zal haar wel eens terugbellen. Als ik er zin in heb.

En ach ja, met mijn buurvrouw van het eerste zou ik nog eens een glas drinken. Dat had ik haar beloofd maar het komt er maar niet van. Later, als het opnieuw wat warmer is. En als ik er zin in heb.

Ik viel in slaap en droomde dat ik in een schilderij woonde en een boek las. En van pompoensoep met gebakken broodkorstjes.